به گزارش پایگاه خبری گفتمان دریا، دکتر حسن ابراهیم پور ضیایی، مدیرعامل شرکت کشتی سازی و آکادمی دریایی سیراف، در حاشیه رویداد بین المللی همتایابی در اقتصاد دریامحور ایران، درباره طرحی به نام فرصت حرفه ای دریایی سخن گفت، که محتوای آن به شرح ذیل می باشد.

گفتمان دریا: آقای دکتر ضیایی صحبت از برنامه ای به اسم طرح فرصت حرفه ای دریایی است. لطفا در این باره به ما توضیح بدهید.

دکتر ضیایی: یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنعت دریایی را می‌توان کمبود مهارت‌های لازم در میان افرادِ بدون سابقه کار دانست. به همین منظور، در نظر داریم تا با ارائه فرصتی حرفه‌ای و تخصصی، گامی مهم در جهت ارتقای مهارت‌های این افراد برداریم. در این راستا، "کشتی سازی" را به عنوان اولین موضوع آموزشی خود انتخاب کرده‌ایم تا قبل از ورود فارغ‌التحصیلان به این صنعت، آنها را با حداقل مهارت‌های مورد نیاز آشنا سازیم.

با وجود اینکه این اقدام در سطح خاورمیانه سابقه‌ مشابهی ندارد، ما بر این باوریم که تربیت و هدایت نیروی انسانی متخصص در این زمینه، می‌تواند منجر به تحولات مثبتی در صنعت کشتی سازی کشورمان شود.

همانطور که می‌دانید، منابع انسانی، موتور محرک توسعه هر صنعتی به شمار می‌روند و غفلت از این امر، مانع از پیشرفت و تعالی خواهد شد. سرمایه‌گذاری در این حوزه، حتی با صرف هزینه‌های هنگفت، تا زمانی که زیرساخت‌های لازم برای تربیت نیروی انسانی متخصص در کشور و صنعتمان فراهم نشود، به ثمر نخواهد نشست و توسعه‌ی پایدار در این بخش را شاهد نخواهیم بود.

گفتمان دریا: فرمودید این اقدام اولین بار در خاورمیانه انجام می شود، و سابقه‌ مشابهی ندارد، آیا از نمونه های بین المللی الهام گرفته شده؟

دکتر ضیایی: ما بر این باوریم که برای نیل به پیشرفت در این زمینه، لازم است از مرزهای ایران فراتر رفته و به دنبال الگوهای موفق در سطح بین‌المللی باشیم. مطالعه و بررسی تجربیات مجموعه‌های بزرگ و شناخته‌شده در این حوزه، می‌تواند راهنمای ارزشمندی برای ما در بومی‌سازی این دانش و روش‌ها با توجه به نیازها و شرایط خاص کشورمان باشد.

اقدام به انجام این طرح در بسیاری از کشورهای توسعه یافته مرسوم بوده و حامیان مالی آن غالباً از بخش خصوصی می باشند. با این حال، تفاوت‌هایی در ماهیت حامیان اعتباری این طرح‌ها وجود دارد. هلدینگ سیراف در تلاش است تا به عنوان بخشی از صنعت دریایی، نقشی کارآمد و مؤثری ایفا کند. من به عنوان مدیرعامل این مجموعه، بر این باورم که سیراف در حال انجام اقدامات بزرگی است و اثرات این طرح در صورت تداوم، می‌تواند در طی سال‌های آتی ضعف منابع انسانی را در سطح کارشناس مسئول و سطوح بالاتر مرتفع سازد.

گفتمان دریا: لطفا درباره زمان دوره، مدت آموزش و شرایط کسانی که می توانند در این طرح ثبت نام کنند، توضیح دهید؟

دکتر ضیایی: ما بر این باوریم که دانشجو در بدو ورود به دانشگاه، چه در مقطع کارشناسی و چه در مقطع کارشناسی ارشد، باید در وهله اول به پرورش "شخصیت حرفه‌ای" خود بپردازد. این امر مستلزم آموزش و به‌کارگیری ابزارهای لازم می باشد و از طریق انتصاب به دست نمی‌آید، بلکه مهارتی اکتسابی است. اما واقعیت این است که ما محلی برای ایجاد این شخصیت حرفه ای نداشتیم. ما بر این باوریم که دانشجویان از زیرساخت‌های لازم برای یادگیری مهارت‌ها برخوردارند، اما در این زمینه کمبودهایی وجود دارد، که دانشگاه‌ها موظف به رفع آنها تا حدی بوده و در این راستا، نظرات و پیشنهادات اصلاحی نیز ارائه می‌گردد.

با وجود اینکه دانشگاه‌های معتبر در ایران وظیفه‌ی آموزش منابع انسانی را بر عهده دارند، اما نهایتا این دانشجویان هستند که باید هویت و شخصیت حرفه‌ای خود را کسب کنند. ما در این دوره آموزشی با هدف ایجاد آرامش و هدایت گام به گام افراد به سمت پیشرفت، تلاش می‌کنیم تا به این مهم دست یابیم. در این دوره شش ماهه، افراد ضمن دریافت حقوق و بیمه، آموزش‌های لازم را فرا گرفته و با انجام کارورزی، آموخته‌های خود را به صورت عملی تجربه می‌کنند و تا زمان ورود به صنعت، کارآموزان به سطح استاندارد لازم دست خواهند یافت.

با پیش بینی انجام شده، در پایان دوره، گواهینامه معتبر حرفه ای از سوی شورای صنایع دریایی کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سایر وزارتخانه های مرتبط به کارآموزان اعطاء خواهد شد. امیدواریم این اقدام تا حدودی خلأ موجود در زمینه منابع انسانی متخصص را در این صنعت برطرف سازد.

گفتمان دریا: شرایط حضور چیست؟

دکتر ضیایی: یکی از نکات حائز اهمیت، نیاز صنعت دریایی به جذب متخصصان از رشته‌های غیرمرتبط و غیر دریایی است، که می‌توانند به این صنعت مرتبط شوند. این رشته‌ها شامل مدیریت، استراتژی، بازرگانی، تدارکات، مهندسی، فنی و کنترل پروژه هستند، که الزاماً نیازی به تخصص دریایی ندارند.

این افراد با بهره‌مندی از تخصص و دانش دانشگاهی خود و با تطبیق آن با نیازهای صنعت دریایی، می‌توانند نقش موثری در این صنعت ایفا کنند. به نظر من، این امر می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد اشتغال در صنعت دریایی، به خصوص در مناطق محروم کشور که محل استقرار اغلب شرکت های کشتی سازی‌ است، باشد.

گفتمان دریا: با این حساب، یعنی به گفته شما این دوره آموزشی صرفاً برای افراد شاغل در حوزه دریایی طراحی نشده و امکان شرکت در آن برای افراد فعال در سایر رشته‌ها نیز وجود دارد؟

دکتر ضیایی: همانطور که ملاحظه می‌فرمایید، تمرکز این دوره آموزشی بر روی موضوع کشتی سازی است. با این حال، امیدواریم در آینده بتوانیم مباحث مرتبط با حوزه‌های دیگر مانند بانکرینگ و شیپینگ را نیز در این دوره‌ها بگنجانیم.

انتخاب کشتی سازی به عنوان موضوع اصلی این دوره به دلیل کمبود توجه به این صنعت در طول 45 سال گذشته، یا به عبارتی 50 سال عمر این صنعت، از نظر منابع انسانی است. ما بر این باوریم که باید با رویکردی جامع به کشتی‌سازی به عنوان یک صنعت نگریسته شود و در حوزه‌های مدیریت، کسب و کار، بازرگانی، استراتژی و مهندسی، از جمله رشته‌های برق، مکانیک و صنایع، تخصص‌های لازم را ارتقا دهیم.

حضور متخصصان در این صنعت ضروری است؛ این افراد را نمی‌توان صرفاً از دل رشته‌هایی مانند مهندسی کشتی سازی و نوآوری استخراج کرد، چرا که در دنیای اقتصاد امروز، تخصص و دانش کسب و کار امری حیاتی به شمار می‌رود.

باور من این است که می‌توان از مهندسان در این صنعت بهره برد، اما هدایت کسب و کارها به تنهایی از عهده مهندسان برنمی‌آید. ما باید از تخصص اشخاص در حوزه کسب و کار استفاده کرده و آنها را پرورش دهیم، تا توانایی تبدیل بنگاه‌هایمان به واحدهای اقتصادی سودآور را داشته باشند. این بنگاه‌های اقتصادی سودآور می‌توانند به عنوان پلتفرمی جذاب برای حضور افراد در این صنعت و در نتیجه توسعه آن عمل کنند.

گفتمان دریا: مزایای شرکت در طرح فرصت حرفه ای دریایی چیست؟

دکتر ضیایی: اجازه بفرمایید ابتدا به استحضار برسانم، که آکادمی دریایی سیراف، به عنوان یک مؤسسه آموزشی تخصصی در سطح منطقه خاورمیانه نیز منحصر به فرد تلقی می‌شود و در حال ایفای نقش خود به عنوان یک دانشکده کسب و کار است.

این امر جزء وظایف ذاتی آکادمی محسوب شده و بر نزدیک کردن دانشگاه و قشر دانشگاهی به صنعت متمرکز است. ما در این دوره تلاش می‌کنیم تا شرایط حضور افراد در صنعت دریایی را تسهیل نموده و صرفاً به آموزش مهارت‌ها اکتفا نکرده و آنها را رها نسازیم. بدین منظور، ضمن آموزش مهارت‌های لازم، آنها را به صنایع معرفی کرده و به این افراد که ممکن است با فرهنگ کار آشنا نباشند، آموزش می‌دهیم. بخشی از این دوره به ایجاد بستر لازم برای نهادینه کردن فرهنگ کار در آنها اختصاص دارد، چرا که متأسفانه عدم توجه به این امر در کشور ما، ضررهای قابل توجهی را به صنعت و کارجویان وارد نموده است.

افراد با بهره‌مندی از زیرساخت مناسب و نه صرفاً بستری ذهنی، وارد این دوره می‌شوند. یک فارغ‌التحصیل مهندسی برق در حالی که دانش بنیادی این رشته را دارد، باید در حوزه‌ای خاص مهارت کسب کند و تمرکز خود را بر آن معطوف نماید. این دوره فرصتی را برای این افراد فراهم می‌کند تا با زمینه‌های مرتبط با رویکردهای بنیادی یادگیری دوران دانشگاه در صنعت آشنا شده و نیازها و تخصص‌های مورد تقاضای صنعت در آن حوزه‌ها را بشناسند. در نهایت، با تقویت خود در این زمینه‌ها، به عنوان نیرویی با بازدهی سریع وارد صنعت خواهند شد.

متأسفانه، افراد فارغ‌التحصیل که وارد صنعت می‌شوند، به دلیل عدم شناخت و تجربه کافی، مورد اعتماد کامل صنعت قرار نمی‌گیرند. این افراد مانند هندوانه‌ای دربسته هستند که توانایی آنها ناشناخته بوده و نیازمند بررسی و ارزیابی می‌باشند. همچنین، این افراد را می‌توان به زمین مستعدی تشبیه کرد که برای کشت و زرع آماده است، اما نیازمند بذر مرغوب و مراقبت‌های لازم هستند. بسیاری از صنایع حاضر به صرف زمان و هزینه برای پرورش این استعدادها و تبدیل آنها به نیروهای کارآمد نیستند و این امر منجر به بیکاری و مهاجرت جوانان نخبه کشور می‌شود.

هدف ما از برگزاری این دوره، ایجاد شرایطی برد-برد برای فارغ‌التحصیلان و صنعت است، تا ضمن ارتقای مهارت‌ها و دانش تخصصی فارغ‌التحصیلان، نیازهای صنعت دریایی نیز به نحو مطلوبی برآورده شود.

یکی دیگر از مزایای این دوره، عدم نیاز به پرداخت هزینه‌های سنگین توسط دانشجویان است. ما با ارائه امکانات و تسهیلات لازم، بدون ایجاد بار مالی برای دانشجویان، شرایطی را فراهم می‌کنیم، تا آنها با آسودگی خاطر بیشتر به فراگیری دانش و مهارت‌های مورد نیاز بپردازند. دانشجویان در طول دوره از حقوق و بیمه برخوردار خواهند بود و با تمرکز کامل بر آموزش، برای ورود به بازار کار آماده می‌شوند. لازم به ذکر است، که در ازای دریافت این حقوق و مزایا و آموزش مهارت‌ها، دانشجویان متعهد به انجام تعهداتی خواهند بود. این تعهدات شامل تعهد به آکادمی و در صورت اشتغال، تعهد به مرکزی است که آنها را تحت پوشش قرار داده است. این تعهدات در شرایطی منطقی و منصفانه و به دور از هرگونه استثمار خواهد بود.

گفتمان دریا: آیا در این راستای تسهیل اشتغال کارآموزان در پایان دوره با نهاد حاکمیتی یا مرتبط مذاکراتی انجام شده است؟ 

دکتر ضیایی: ما معتقدیم که اشتغالزایی حول سه محور اصلی متمرکز است، یک تمرکز بر مهارت های واقعی وهمسویی اش با صنعت؛ دوم اعتبار و سوم همزمان با فعالیت در دو حوزه ایجاد مهارت و اعتبار، در مرحله سوم ایجاد اشتغال صورت می گیرد، در همین راستا رایزنی‌ها و تعاملاتی با صنایع کشتی‌سازی انجام شده است. همچنین با جلب نظر و همکاری صنایع سیاست‌گذار مانند شورای صنایع دریایی کشور، معاونت فناوری ریاست جمهوری، وزارت صمت و شرکت‌های بزرگ صنعتی همچون شرکت صنعتی دریایی ایران - صدرا و ، در حال روشن‌سازی این موضوع هستیم، که خروجی این دوره از آکادمی می‌تواند بخش عمده‌ای از نیازهای این صنایع را برآورده کند.

علاوه بر این، شرایطی را فراهم می‌کنیم که در یک فرایند برد-برد، هم نیازهای صنایع به نیروی کار متخصص مرتفع شود و هم دانشجویان و فارغ‌التحصیلان با شرایط مناسب وارد بازار کار صنعت شوند.

علاوه بر موارد ذکر شده، جنبه دیگری نیز در این میان حائز اهمیت است و آن، "شخصیت دانش‌پذیر" است. مراکز کشتی سازی ما باید درک کنند که رشد و ارتقای خود را در پیشرفت آن صنعت ببینند و تن به نظم و سازمان‌دهی بدهند. همچنین، دانش‌پذیران نیز باید خود را برای رویارویی با این چالش‌ها آماده کنند.

انحراف از هر یک از این شاخص‌ها، منجر به دوری افراد مستعد از فرآیند جذب خواهد شد. با وجود اینکه نمی‌توانیم شرکت‌ها را به استخدام آنها مجبور کنیم، می‌توانیم با ارتقای جذابیت این افراد، تمایل آنها به جذب را افزایش دهیم. این امر به نفع هر دو طرف خواهد بود، چرا که شرکت‌ها بخشی از مشکلات خود را حل کرده و در یک فضای برد-برد، هم خود و هم فارغ‌التحصیلان منتفع خواهند شد.

خلاف تصور رایج، هدف ما آموزش افراد به صورت مستقیم نیست. صنعت به دنبال استفاده از افراد آماده به کار است. ما با ایجاد فرصت‌های لازم، افراد را برای ورود به بازار کار آماده می‌کنیم. پس از آماده شدن، این افراد می‌توانند خود را به بازار عرضه کنند و در صورت وجود تقاضا، به اهداف خود دست خواهند یافت.

گفتمان دریا: با توجه به برگزاری دوره در شهر تهران، آیا متقاضیان از شهرهای دیگر نیز پذیرش می شوند؟

دکتر ضیایی: ما متعهد به پرداخت حداقل حقوق پایه و همچنین ارائه بیمه به تمامی دانش‌پذیران خود هستیم. صحبت هایی برای تأمین فضای اسکان مناسب برای دانش‌پذیران شده است. با وجود اینکه در حال حاضر نمی‌توانیم قول قطعی در این زمینه بدهیم، اما در حال رایزنی با یکی از دانشگاه‌ها جهت ایجاد فضای مناسب برای سکونت دانش‌پذیران هستیم.

با وجود پراکندگی صنعت کشتی سازی و صنایع دریایی در طول نوار مرزی دریایی کشور، هدف‌گذاری‌های خاصی برای جذب نیروی کار در این حوزه انجام شده است. با توجه به استقبال گسترده از آغاز این فرآیند و پیش‌بینی استقبال کامل در آینده، با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود در جذب نیرو، شرایط احراز صلاحیت برای ورود به این صنعت تعریف شده است.

هدف از این ممیزی و ارزیابی افراد، اطمینان از انطباق مهارت‌ها و توانایی‌های متقاضیان با نیازهای آینده صنعت و پرورش نیروی کار متخصص و متعهد به این حوزه است، به نحوی که این افراد در بلندمدت در این صنعت باقی بمانند و به شکوفایی آن کمک کنند.

انتهای پیام/