معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور از آغاز «جهش فناوری» در حوزه‌های دریایی کشور خبر داد و با تأکید بر ضرورت دسترسی به داده‌های دقیق، بر توسعه هوشمندسازی بنادر، ارتقای فناوری‌های آبزی‌پروری و شکل‌گیری نخستین هلدینگ تخصصی اقتصاد دریامحور تأکید کرد.

به گزارش گفتمان دریا، در آیین افتتاح نمایشگاه ملی توانمندی‌های دانش‌بنیان اقتصاد دریامحور، حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، با تاکید بر نقش تعیین‌کننده فناوری در آینده اقتصاد دریا، حضور در میان فعالان این حوزه را «مغتنم» دانست و گفت: دریا فقط یک پهنه آبی نیست؛ یک افق است. آینده از آن ملت‌هایی است که زودتر ببینند و زودتر حرکت کنند.

فناوری؛ رمز «زودتر دیدن» در اقتصاد دریا

افشین در سخنان خود با اشاره به شتاب تحولات جهانی گفت: در جهانی که سرعت فهم تعیین‌کننده است، برنده کسی است که زودتر ببیند؛ و امروز در اقتصاد دریا این زودتر دیدن نامی جز فناوری ندارد.

او با یک استعاره همیشگی افزود: شیر و آهو هر دو صبح از خواب بیدار می‌شوند، اما آن که زودتر ببیند زنده می‌ماند. اقتصاد دریا نیز چنین است؛ هرکه زودتر موج فناوری را بفهمد، آینده را از آن خود خواهد کرد.

به گفته وی، بخش عمده تجارت جهانی از دریا عبور می‌کند و آینده این حوزه دیگر با افزایش اسکله و کشتی نوشته نمی‌شود؛ بلکه «هوش، داده و فناوری» هستند که مسیر توسعه را تعیین می‌کنند.

هوش مصنوعی؛ نخستین انقلاب بزرگ در دریا

معاون علمی رئیس‌جمهور با تاکید بر نقش هوش مصنوعی اظهار کرد: هوش مصنوعی نخستین انقلابی است که دریا را دگرگون کرده است. امروز الگوریتم‌ها مسیر کشتی‌ها را بهینه می‌کنند، مصرف سوخت را کاهش می‌دهند، آلودگی‌ها را پیش‌بینی می‌کنند و بنادر را به بنادر هوشمند تبدیل می‌کنند.

او هشدار داد که کشورهایی که فاقد مدیریت دیجیتال بندری باشند، در عمل بخشی از تجارت خود را واگذار خواهند کرد: بنادری که داده ندارند، آینده ندارند.

افشین همچنین به نقش ربات‌های زیرآبی و پهپادهای دریایی اشاره کرد که «چشم انسان را به اعماق می‌برند» و بازرسی لوله‌ها، نقشه‌برداری بستر و عملیات نجات را بدون خطر انجام می‌دهند.

انرژی‌های نو؛ فصل تازه اقتصاد پاک دریایی

وی با اشاره به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در فراساحل گفت: از توربین‌های بادی تا انرژی موج و جزر و مد، درحال تبدیل شدن به فصل تازه‌ای از اقتصاد پاک هستند. کشوری که انرژی دریا را به دست آورد، در خشکی نیز دست بالا را خواهد داشت.

چالش‌های پنهان: کمبود داده و ناهمخوانی قوانین

معاون علمی با وجود تأکید بر فرصت‌های گسترده، بخشی از سخنان خود را به چالش‌ها اختصاص داد: بزرگ‌ترین چالش ما کمبود داده‌های دریایی است. هنوز دریا را نظام‌مند اندازه‌گیری نمی‌کنیم، اما انتظار بهره‌برداری پایدار داریم.

به گفته او، ناهمخوانی قوانین با فناوری، کمبود نیروی متخصص و تهدیدات سایبری از دیگر چالش‌های اصلی کشور در مسیر توسعه اقتصاد دریا هستند.

نقشه راه پژوهشی و ضرورت آزمایشگاه‌های تخصصی دریایی

افشین راه برون‌رفت را «تدوین نقشه راه پژوهشی اقتصاد دریامحور» دانست؛ نقشه‌ای که اولویت‌های حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی دریایی، رباتیک و انرژی فراساحل را مشخص کند.

او تأکید کرد: پژوهشگر، صنعت و سیاست‌گذار باید نه روی کاغذ، بلکه روی آب کنار هم کار کنند.

گفت‌وگو با خبرنگاران: از آمار اقتصاد دریا تا برنامه‌های پنج‌ساله

در حاشیه مراسم، افشین در جمع خبرنگاران با ارائه تصویری از وضعیت اقتصاد دریامحور کشور گفت: سهم اقتصاد دریامحور از تولید ناخالص داخلی بدون نفت، حدود یک درصد است؛ در حالی که ۴۰ درصد مرزهای ما دریایی و طول آن نزدیک به سه هزار کیلومتر است.

او ظرفیت‌هایی چون گردشگری دریایی، آبزی‌پروری و زیست‌بوم‌های دریایی را «فرصت‌هایی بزرگ» خواند و افزود: تولید فعلی ماهی در قفس حدود ۸۰ هزار تُن در سال است و با اتکا به فناوری می‌توان آن را فوراً دو برابر کرد.

آغاز دوره جدید سیاست‌گذاری دریایی

افشین با اشاره به دومین سال اجرای سیاست‌های کلان توسعه دریامحور گفت: جلساتی با دکتر عبدالعلی‌زاده برگزار شد و تصمیم گرفتیم یک نمایشگاه برای بررسی ظرفیت‌ها برگزار کنیم و برنامه‌ای مدون برای یک، دو و پنج سال آینده تدوین شود.

او افزود: حدود ۷۰۰ شرکت دانش‌بنیان به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم در اقتصاد دریامحور فعال هستند.

راه‌اندازی نخستین هلدینگ دانش‌بنیان اقتصاد دریامحور

یکی از مهم‌ترین خبرهای ارائه‌شده، ایجاد نخستین هلدینگ توسعه فناوری در حوزه اقتصاد دریامحور است.

به گفته افشین، این هلدینگ شامل شرکت‌های بالادست، توسعه‌دهنده و دانش‌بنیان است و مسیر تأمین مالی و توسعه تجاری آن به صورت مستقل طراحی شده است. او این اقدام را «نشانه توجه ویژه به توسعه فناوری‌های دریایی» دانست.

پروژه هوشمندسازی بندر بوشهر؛ پایلوت ملی

معاون علمی به پروژه‌های شاخص نیز اشاره کرد: بندر بوشهر به عنوان پایلوت هوشمندسازی بنادر انتخاب شده است. ابتدا سیستم هوش تجاری نصب می‌شود؛ داده‌های ترافیکی و سپس داده‌های بار اندازه‌گیری و پردازش خواهند شد.

او تاکید کرد که پروژه‌ها به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم شده‌اند تا سرعت اجرا افزایش یابد.

فناوری‌های نوین در آبزی‌پروری؛ از نانوحباب تا سنسورهای هوشمند

در حوزه آبزی‌پروری، پروژه‌های افزایش بهره‌وری با تکیه بر فناوری‌های نوین تعریف شده‌اند؛ از جمله به‌کارگیری نانوحباب‌ها در پرورش ماهی و میگو.

طرح‌های جدید انرژی؛ از LNG تا آب‌شیرین‌کن‌های شناور

افشین به طرح‌های انرژی نیز اشاره کرد: یکی از اولویت‌ها واردات LNG و تبدیل آن به گاز در خود کشتی است. همچنین پروژه‌هایی برای تولید برق و آب‌شیرین‌کن‌های شناور طراحی شده که به‌صورت پایلوت اجرا می‌شوند.

سکوی ملی هوش مصنوعی؛ بستر تحول فناوری دریایی

افشین «سکوی ملی هوش مصنوعی» را بستر اصلی توسعه فناوری کشور معرفی کرد: این سکو مانند یک سیستم عامل است و امکان نصب نرم‌افزارهای تخصصی روی آن فراهم است. با استفاده از این سکو، تولید یک چت‌بات تنها یک روز زمان می‌برد.

به گفته او، تمام برنامه‌ها و حمایت‌ها منوط به سازگاری با الزامات این سکوست.

جمع‌بندی: دریا منتظر ما نمی‌ماند

افشین در پایان سخنرانی خود تأکید کرد: یا به‌موقع وارد اقتصاد جدید دریا می‌شویم، یا برای همیشه واردات‌محور باقی خواهیم ماند. موج‌ها اگر از سر کشور بگذرند، بازنمی‌گردند.

او نمایشگاه اقتصاد دریامحور را «فال نیک» دانست و گفت: اگر ظرفیت علمی، مدیریتی و فناورانه کشور به کار گرفته شود، سواحل ما فقط مرز نخواهند بود؛ سکوی برخاست خواهند شد.

انتهای پیام/