به گزارش «پایگاه خبری گفتمان دریا»، در حالی‌که اقتصاد ایران در سال‌های اخیر تحت فشار تحریم‌ها به دنبال تقویت پیوندهای منطقه‌ای بوده، برنامه‌ریزی برای افزایش مبادلات تجاری با ترکمنستان تا سقف ۳ میلیارد دلار را می‌توان تازه‌ترین گام در مسیر توسعه روابط اقتصادی با کشورهای همسایه ارزیابی کرد. این موضوع در جریان هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ترکمنستان مورد توافق دو کشور قرار گرفت.

نقشه راه تجارت با همسایگان

آن طور که امین ترفع، مشاور وزیر راه و شهرسازی و رئیس مرکز امور بین‌الملل این وزارتخانه، شب گذشته در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد، ایران و ترکمنستان در صدد تدوین سند همکاری اقتصادی جامع هستند که نخستین گام آن، دستیابی به حجم تجارت ۳ میلیارد دلاری خواهد بود. این هدف در حالی مطرح شده که حجم فعلی تجارت دو کشور در حدود ۶۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.

به گفته ترفع، این سند همکاری قرار است زمینه‌ساز توسعه مبادلات در بخش‌های کلیدی چون نفت، گاز، انرژی، صادرات و واردات باشد و با افق‌گشایی برای همکاری سه‌ساله، امکان بازگشت به سطح ۵ میلیارد دلاری مبادلات گذشته فراهم شود.

چرا ترکمنستان مهم است؟

ترکمنستان به عنوان یکی از کشورهای دارای منابع انرژی غنی و موقعیت ژئوپلتیک خاص در آسیای مرکزی، از شرکای راهبردی ایران در کریدورهای ترانزیتی به‌شمار می‌آید. این کشور نه‌تنها در مرزهای شرقی ایران قرار دارد، بلکه در طرح‌های اتصال ریلی و جاده‌ای از شمال به جنوب و شرق به غرب، نقش پیونددهنده دارد.

به همین دلیل، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اجلاس اخیر، توافق بر سر افزایش ظرفیت ترانزیتی دو کشور تا سقف ۲۰ میلیون تن تا سال ۲۰۲۸ بوده است. این هدف با توجه به زیرساخت‌های موجود در خطوط ریلی و جاده‌ای ایران و موقعیت استراتژیک ترکمنستان در مسیر چین-اروپا، می‌تواند جایگاه ایران در نقشه لجستیک منطقه را ارتقا دهد.

مزیت تجارت منطقه‌ای در سایه تحریم‌ها

به گزارش «گفتمان دریا»، تجربه سال‌های اخیر نشان داده که تنوع‌بخشی به شرکای تجاری و تقویت روابط با کشورهای همسایه، یکی از راهبردهای کم‌هزینه و پربازده برای اقتصاد ایران در شرایط تحریمی است. از این منظر، ترکمنستان به عنوان یکی از همسایگان شمال شرقی، می‌تواند هم در تامین و صادرات انرژی، و هم در تسهیل صادرات غیرنفتی ایران نقش ایفا کند.

با توجه به قرابت‌های فرهنگی، سابقه طولانی همکاری اقتصادی و تمایل متقابل به توسعه روابط، تحلیلگران اقتصادی معتقدند که با سیاست‌گذاری هوشمندانه و رفع موانع گمرکی، بانکی و حمل‌ونقلی، هدف‌گذاری تجارت ۳ میلیارد دلاری میان دو کشور، کاملاً دست‌یافتنی است.

نگاه رو به جلو

به گفته ترفع، سند همکاری جدید قرار است تا پیش از سفر رئیس‌جمهور ایران به عشق‌آباد نهایی شود. این موضوع می‌تواند به ایجاد چارچوبی رسمی و پایدار برای توسعه روابط دوجانبه کمک کند. همچنین، با توجه به رشد عملکرد مرزهای ریلی و جاده‌ای در سال گذشته، ایران و ترکمنستان تصمیم گرفته‌اند تا سطح تعاملات مرزی را نیز به‌طور هدفمند افزایش دهند.

 شرط تقویت جایگاه ایران در کریدورهای ترانزیتی

تحقق تجارت ۳ میلیارد دلاری با ترکمنستان، نه‌تنها به گسترش تجارت خارجی ایران در شرایط تحریمی کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند زیرساختی عملی برای تقویت جایگاه ایران در کریدورهای ترانزیتی منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد کند.

هم‌افزایی اقتصادی با کشورهای همسایه، اگر با نگاه درازمدت و هماهنگی دستگاه‌های اجرایی همراه شود، می‌تواند نقش مهمی در مقاوم‌سازی اقتصاد کشور ایفا کند. این در حال است که ترانزیت دریایی بین ایران و ترکمنستان به دلیل همسایگی دو کشور در دریای خزر و همچنین وجود بنادر مناسب در هر دو کشور، فرصت‌های خوبی برای توسعه تجارت و حمل و نقل کالاها ایجاد می‌کند.