تالاب انزلی در آستانه نابودی

به گزارش «پایگاه خبری گفتمان دریا»، تالاب انزلی، یکی از مهمترین اکوسیستمهای تالابی خاورمیانه، با مشکلاتی چون آلودگی پسابها، انباشت رسوبات، و ورود گیاهان مهاجم مواجه است که جان آن را به خطر انداخته است. آمارهای جدید نشان میدهد که وضعیت این تالاب به سرعت در حال وخامت است و نجات آن نیازمند اقدامات فوری و همهجانبه است.
محتوای گزارشی که روزنامه هممیهن در این باره تهیه و منتشر کرده است نشان میدهد، تالاب انزلی که به عنوان یکی از گنجینههای طبیعی ایران شناخته میشود، در حال نابودی است. ورود پسابهای صنعتی و کشاورزی، افزایش رسوبات، و تهدیدهای زیستی مانند سنبل آبی، این تالاب را به بحران کشانده است. کارشناسان محیط زیست و پژوهشگران در نشستهای مختلف، از جمله در فرهنگسرای ارسباران تهران، نسبت به وضعیت بحرانی این تالاب هشدار دادند و بر لزوم اقدام فوری برای نجات آن تأکید کردند.
تالاب انزلی، که روزگاری یکی از مهمترین اکوسیستمهای تالابی خاورمیانه بود، این روزها در آستانه نابودی قرار دارد. طبق گزارشها، پسابهای صنعتی، شهری و کشاورزی به طور بیرویه به این تالاب وارد میشود و شرایط آن را به شدت بحرانی کرده است. آمارهای موجود نشان میدهند که روزانه ۱۵ هزار مترمکعب فاضلاب از شهرهای مختلف مانند رشت، انزلی، صومعهسرا و ماسال وارد تالاب میشود. این آلودگیها در کنار انباشت رسوبات و گیاهان مهاجم، به ویژه سنبل آبی، تالاب انزلی را به شدت تهدید میکند.
براساس این گزارش و به گفته کارشناسان، ورود پسابهای کشاورزی از حدود ۲۳۰ هزار هکتار شالیزار به تالاب و افزایش حجم رسوبات، از جمله عواملی هستند که وضعیت این تالاب را به شدت دگرگون کردهاند. در این میان، ورود فاضلاب از مناطق مختلف به تالاب و برداشت بیرویه چوب از جنگلهای اطراف آن، تنها بخش کوچکی از مشکلات این منطقه است.
تالاب انزلی، که پیش از این میزبان گونههای مختلف پرندگان مهاجر بود، با تهدیداتی از جمله شکار بیرویه پرندگان و کاهش جمعیت گونههای مختلف روبهرو است. آلن پطروسیان، بنیانگذار نهضت پرندهنگری تالاب انزلی، از کاهش تعداد پرندگان مهاجر در این تالاب به شدت ابراز نگرانی کرده و اعلام کرد که صدور مجوز شکار پرندگان مهاجر تأثیر منفی زیادی بر جمعیت این پرندگان داشته است.
از سوی دیگر، محمد نادری، عضو هیئتعلمی گروه محیطزیست دانشگاه گیلان، بر این نکته تأکید کرد که برای احیای این تالاب نیاز به مطالعات دقیقتر و شناخت بهتر از گونههای مختلف آن داریم. وی همچنین مشکلات ناشی از افزایش گونههای گیاهی مهاجم و کاهش ذخایر ماهی در تالاب را از دیگر چالشهای مهم پیشرو عنوان کرد.
در همین راستا، علیرضا میرزاجانی، پژوهشگر آبزیپروری، به کاهش شدید جمعیت ماهیان تالاب اشاره کرد و گفت که در گذشته تالاب انزلی یکی از منابع اصلی صید ماهی در دریای خزر بود، اما امروز با کاهش ارتباط تالاب با دریا و نابودی اکوسیستم آن، تنها ماهیان هرز در این تالاب به چشم میخورند.
در این شرایط، فعالان محیط زیست و سازمانهای مردمنهاد در استان گیلان برای حفاظت از این تالاب اقدامات متعددی انجام دادهاند. اما همچنان کمبود بودجه و عدم توجه به برنامههای کلان برای احیای این اکوسیستم، مانع از تحقق اهداف حفاظت از تالاب شده است.
بررسیها حاکی از آن است که وضعیت تالاب انزلی به شدت نگرانکننده است و کارشناسان محیط زیست معتقدند که اگر اقدامات جدی برای احیای این تالاب انجام نشود، این اکوسیستم منحصر به فرد به زودی از بین خواهد رفت. نجات تالاب انزلی نیازمند همکاری تمامی نهادهای دولتی و غیردولتی و تخصیص بودجههای کافی برای کنترل آلودگیها، احیای گونههای گیاهی و جانوری و لایروبی مستمر است.