به گزارش پایگاه خبری گفتمان دریا، روز جهانی اقیانوس‌ها World Oceans Day زمانی برای تفکر درباره نقش بسیار مهم اقیانوس‌ها در زندگی بشر، افزایش آگاهی در زمینه خطراتی که اقیانوس‌های جهان با آن روبه‌رو هستند و اقداماتی است که می‌توان برای محافظت از این توده‌های عظیم آبی انجام داد. جوامع سراسر جهان هر سال در این تاریخ گرد هم می‌آیند تا در فعالیت‌هایی شرکت کنند که به‌منظور افزایش آگاهی در مورد آنچه اقیانوس‌ها برای زمین انجام می‌دهند و عملکرد انسان‌ها در برابر آن، شرکت کنند.

تنها یک اقیانوس جهانی در سطح کره زمین وجود دارد که به پنج منطقه جغرافیایی تقسیم می‌شود و شامل اقیانوس آرام، اقیانوس اطلس، اقیانوس هند، اقیانوس منجمد شمالی و اقیانوس منجمد جنوبی است. این توده آبی عظیم و بهم‌پیوسته ۷۱ درصد از سیاره ما را پوشانده است و ۱.۳۵ میلیارد کیلومتر مکعب آب دارد.

تقریباً نیمی از این اقیانوس‌های بهم‌پیوسته بیش از سه کیلومتر عمق دارند و عمیق‌ترین نقطه شناخته شده آن‌ها در گودال ماریانا در ۱۱ کیلومتری زیر سطح دریا قرار دارد. البته ممکن است نقاط عمیق‌تری نیز وجود داشته باشد که بشر هنوز کشف نکرده است، چراکه تابه‌امروز تنها ۵ درصد از اقیانوس‌های جهان مورد کاوش قرار گرفته است.

تاریخ روز جهانی اقیانوس ها

روز جهانی اقیانوس‌ها هر سال در هشتم ژوئن مصادف با نوزدهم خرداد ۱۴۰۳ گرامی داشته می‌شود. هدف این روز ارائه اطلاعاتی است که عموم مردم را بسیج می‌کند تا برای مدیریت پایدار اقیانوس‌ها گرد هم آیند.

تاریخچه روز جهانی اقیانوس‌ها

دولت کانادا ایده روز جهانی اقیانوس‌ها را در اجلاس زمین سال ۱۹۹۲ در ریودوژانیرو پیشنهاد کرد. این مجمع جهانی رویدادی موازی در کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد محیط زیست و توسعه (UNCED) بود و با عنوان «روز اقیانوس در انجمن جهانی - سیاره آبی» توسط مؤسسه اقیانوس‌های کانادا و با حمایت دولت آن برگزار شد.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۸ به رهبری کانادا و با قطعنامه ۶۳/۱۱۱، به‌طور رسمی هشتم ژوئن را به‌عنوان روز جهانی اقیانوس‌ها به رسمیت شناخت. رویدادهای مخصوص این روز تاکنون از صد رویداد سال ۲۰۰۸ به بیش از هزار رویداد در بیش از ۱۲۰ کشور افزایش داشته است.

روز جهانی اقیانوس‌ها به شیوه‌های مختلف جشن گرفته می‌شود و از جمله رویدادهای ویژه آن بازدید از آکواریوم‌ها و باغ‌وحش‌ها، پاک‌سازی سواحل و رودخانه‌ها، اختصاص فعالیت‌های مدرسه به آگاهی در این زمینه، اجرای برنامه‌های حفاظت از محیط زیست، سازمان‌دهی مسابقات هنری و برگزاری جشنواره‌های فیلم است.

اهمیت اقیانوس‌ها در حفظ حیات

اقیانوس‌ها بخش لاینفک زندگی انسان هستند و یکی از اهداف اصلی روز جهانی اقیانوس‌ها، یادآوری نقش مهم آن‌ها در زندگی بشر است. زندگی در اقیانوس آغاز شد و این ساختارهای عظیم طبیعی، از موجودات تک‌سلولی گرفته تا نهنگ آبی، خانه اکثر گیاهان و جانوران روی زمین و در اصل میزبان بیشترین تنوع زیستی زمین هستند. گیاهان دریایی و اقیانوسی ۷۰ درصد از اکسیژن مورد نیاز ساکنان زمین را فراهم می‌آورند.

اقیانوس‌ها همچنین کنترل آب‌وهوا را در اختیار دارند و در زمستان گرما و در تابستان هوای خنک فراهم می‌کنند. این توده‌های آبی غذا، دارو و امکان حمل‌ونقل را در اختیار بشر قرار می‌دهند، منبع اصلی پروتئین برای بیش از یک میلیارد نفر هستند و در کل زندگی بشر به آن‌ها بستگی دارد.

اقیانوس‌ها از منابع انرژی هستند و حدود یک‌چهارم ذخایر نفتی که می‌توان با استفاده از فناوری امروزی به‌راحتی و به‌صورت مقرون‌به‌صرفه بازیافت کرد، در مناطق فراساحلی یافت می‌شود.

علاوه بر این، بسیاری از محصولات با کشتی‌هایی حمل می‌شود که در اقیانوس‌ها حرکت می‌کنند. مردم از طریق این ساختارهای آبی به کشورهای دیگر سفر می‌کنند و بسیاری از آن‌ها از فعالیت‌هایی در اقیانوس هم‌چون شنا، اسکی روی آب، غواصی در اعماق دریا، موج‌سواری یا فعالیت‌های ساحلی لذت می‌برند.

مشکلات پیش روی اقیانوس‌ها

اصلی‌ترین مشکل پیش روی اقیانوس‌ها در حال حاضر، آلودگی پلاستیکی است. میلیاردها قطعه پلاستیک در اقیانوس‌ها وجود دارد. میزان زباله پلاستیکی اقیانوس آرام به‌قدری زیاد است که به آن لقب «لکه زباله بزرگ اقیانوس آرام» را داده‌اند و طبق گزارش‌ها حدود هفت برابر بزرگ‌تر از بریتانیا است. پلاستیک اقیانوس‌ها وارد زنجیره غذایی موجودات دریایی و در نهایت انسان می‌شود.

طبق گزارش سازمان ملل متحد، شرایط اقیانوس‌ها منجر به کاهش ۹۰ درصد از جمعیت ماهی‌های بزرگ و نابودی ۵۰ درصد از صخره‌های مرجانی شده است. بنابراین کاهش پلاستیک‌های یک‌بار مصرف از جمله کیسه‌ها و بطری‌های پلاستیکی، چندین سال است که موضوع مهم روز جهانی اقیانوس‌ها بوده است.

تغییرات آب‌وهوایی و افزایش دمای دریاها نیز یک مشکل بزرگ محسوب می‌شود. افزایش دمای دریا تأثیر مستقیمی بر الگوهای آب‌وهوایی دارد و تا حدی مسئول تشدید شرایط آب‌وهوایی است. بالا رفتن میزان دی‌اکسیدکربن نیز موجب افزایش سطح اسید آب دریا می‌شود و بسیاری از موجودات دریایی را در معرض خطر قرار می‌دهد.

شعار روز جهانی اقیانوس‌ها ۲۰۲۴

شعار روز جهانی اقیانوس‌ها در سال ۲۰۲۴، «اقدام سریع برای اقیانوس و اقلیم ما» است. هدف این موضوع نه تنها یک سیاره آبی سالم بلکه یک جامعه عادلانه و پایدار است. شعار نخستین روز جهانی اقیانوس سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۹ «اقیانوس‌های ما، مسئولیت ما» بود.

ترجمه: ایمنا

انتهای پیام/